mzdz: marca 2009

poniedziałek, 16 marca 2009

pingwiny

Występowanie [edytuj]

Rodzina pingwinów obejmuje gatunki morskie (na lądzie pojawiają się jedynie w strefie brzegowej) zamieszkujące zimne morza półkuli południowej. Najliczniejsze wokół Antarktydy i sąsiednich wysp, najwięcej gatunków w pobliżu Nowej Zelandii. Najdalej na północ (na równiku) na Galapagos gnieździ się pingwin równikowy.

Cechy charakterystyczne [edytuj]

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

* długość od 20-30 do 120-140 cm;
* dzioby zróżnicowane;
* silnie przesunięte ku tyłowi mocne nogi;
* 3 przednie palce spięte błoną pławną;
* krótki, sztywny ogon, pełniący z nogami funkcję steru;
* wąskie skrzydła pełniące funkcję płetw napędowych;
* nielotne;
* łuskowate pióra;
* brak apteriów;
* brzuch biały, grzbiet i głowa ciemna (czarna, granatowa, szara);
* często na głowie czub;
* na lądzie chodzą w postawie wyprostowanej, bądź ślizgają się na brzuchu, odpychając się kończynami;
* w wodzie prędkość ponad 20 km/h;
* monogamiczne;
* kolonijne (największe kolonie liczą do miliona osobników);
* gniazdo na nieosłoniętym terenie, w szczelinie bądź norze, zbudowane z kamieni lub części zielonych roślin;
* składają 2 jaja (pingwin królewski i pingwin cesarski – jedno);
* wysiadują jaja na stopach pod fałdem tłuszczowym brzucha;
* podczas wysiadywania nie odżywiają się (nawet do kilku miesięcy);
* odżywiają się pokarmem zwierzęcym: rybami, głowonogami i skorupiakami, które zdobywają w morzu;
* mają bardzo dobrze rozwinięty słuch.

gepard

Gepardy cechują się niezwykle małą różnorodnością genetyczną. Uważa się, że w czasie ostatniej epoki lodowcowej przeszły przez dłuższy okres rozmnażania wsobnego. Prawdopodobnie ewoluowały w Afryce w czasie miocenu (26 do 7,5 miliona lat temu), zanim migrowały do Azji. Wśród wymarłych gatunków są: Acinonyx pardinensis (z pliocenu), znacznie większy niż współczesne gepardy, odkryty w Europie, Indiach i Chinach; Acinonyx intermedius (z okresu środkowego plejstocenu), znaleziony na tym samym obszarze; oraz Miracinonyx inexpectatus, Miracinonyx studeri i Miracinonyx trumani (plejstocen), znalezione w Ameryce Północnej.

Zasięg występowania i siedlisko [edytuj]

Gepardy na wolności można spotkać przede wszystkim w Afryce, ale w przeszłości zamieszkiwały powszechnie także północne Indie i płaskowyż irański, gdzie zostały udomowione przez arystokratów i używane podczas polowań na antylopy, w ten sam sposób jak obecnie charty w Europie. Obecnie prócz południowej Afryki, gdzie występują jeszcze stosunkowo licznie, ale tylko na obszarach parków narodowych i rezerwatów, można je spotkać w niewielkich populacjach na południowych obrzeżach Sahary, a także w izolowanej lokalizacji w Iranie. Duży stopień wsobności tej ostatniej populacji stwarza poważne ryzyko dla szans jej przetrwania. Główne ryzyko stanowią choroby genetyczne i presja środowiska, a także zagrożenie ze strony innych drapieżników (np. lwów, hien). Obecnie 95% gepardów ginie nie osiągnąwszy samodzielności. Dla porównania: na obszarach sławnego "raju dzikich zwierząt", Serengeti, żyje około 300 gepardów i około 3 tysięcy lwów i 9 tysięcy hien cętkowanych. Obecną liczebność gatunku (na swobodzie) szacuje się na około 12 tysięcy osobników.

Gepard preferuje biotopy typu otwartego, takie jak półpustynie i sawanny.

Charakterystyka [edytuj]
Gepard

Ciało geparda jest smukłe i muskularne z długimi nogami, mimo iż wygląda na wątłego i delikatnego. Klatka piersiowa jest obszerna, a talia wąska. Ma małą głowę i krótki pysk, wysoko umieszczone oczy, duże nozdrza i małe okrągłe uszy. Jako jedyny z kotowatych nie potrafi chować pazurów. Futro geparda jest płowe z okrągłymi czarnymi plamkami i czarnymi liniami po bokach pyska. Dorosłe samce ważą przeciętnie 42-65 kg z kolei samice 30-45 kg. Długość ciała wynosi od 112 do 150 cm, wysokość w kłębie od 60 do 80 cm , podczas gdy ogon mierzy do 90 cm. Samce są przeważnie większe niż samice, mają także nieco większą głowę i muskularniejsze ciało.

Gepard jest nietypowym członkiem rodziny kotowatych (Felidae), który poluje polegając raczej na swoim wzroku i szybkości, niż z ukrycia. Jest najszybszym zwierzęciem lądowym i na krótkich dystansach może osiągnąć prędkość do 120 km/h. Gepardy są jedynymi wielkimi kotami, które nie ryczą a wydają inne dźwięki. Potrafią ćwierkać, szczekać, syczeć, mruczeć, miauczeć i rechotać.